Transplantacja narządów jest metodą leczenia ratującą życie i zdrowie pacjentów. Polska jest krajem o przeciętnym wskaźniku przeszczepiania narządów. Organizacją i kontrolą przeszczepów w Polsce zajmuje się Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”.
Zasada domniemanej zgody
Jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu – można po jej śmierci pobrać komórki, tkanki i narządy.
Jeśli rodzina sprzeciwia się przeszczepowi narządów zmarłego – nie można pobrać narządów i pomóc wielu chorym.
Jeden dawca ratuje kilka osób
Od jednego dawcy można przekazać kilka narządów:
serce
płuca
wątrobę
nerki
trzustkę
jelito cienkie
Wola zostania dawcą
Możesz wyrazić wolę zostania dawcą w wybrany sposób:
poinformuj o tym swoich najbliższych – powiedz im to otwarcie
lub
napisz „oświadczenie woli” – możesz to zrobić odręcznie albo pobrać wzór ze strony www.poltransplant.pl
Podpisując oświadczenie woli dajesz dowód świadomej chęci ratowania życia i przywracania zdrowia chorym ludziom.
Zgłoszenie sprzeciwu
Jeśli nie chcesz, by Twoje narządy były przeszczepiane, masz kilka możliwości zgłoszenia sprzeciwu:
zgłoś to w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów na stronie www.poltransplant.pl pod linkiem: https://www.poltransplant.org.pl/crs1.html#gsc.tab=0
prześlij pisemne oświadczenie do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji w Warszawie, Al. Jerozolimskie 87
oświadcz swoją wolę ustnie w obecności dwóch świadków – świadkowie muszą pisemnie potwierdzić Twoją deklarację.
Posłuchaj eksperta
Obejrzyj film Transplantologia bez tajemnic – dar życia - https://www.youtube.com/watch?v=tfXTr6nfED0
Dowiesz się między innymi o:
obecnych możliwościach transplantologii
stwierdzeniu, kiedy następuje śmierć mózgu
statystykach dotyczących wykorzystania narządów
doświadczeniu biorcy nerki.
Zapoznaj się z ulotką: Transplantologia – materiały edukacyjne
Więcej informacji znajdziesz tutaj: Transplantologia,
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/transplantologia-dar-zycia
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-zostac-dawca-narzadow
Transplantacja to dla wielu pacjentów szansa na przedłużenie życia. Obowiązuje zasada domniemanej zgody. Oznacza to, że wszyscy jesteśmy potencjalnymi dawcami narządów po śmierci
Czym jest transplantacja
Transplantacja (inaczej donacja, przeszczep) to operacja polegająca na pobraniu narządu, tkanki lub komórek od dawcy i wszczepieniu go do organizmu biorcy. Przeszczep jest metodą ratowania życia osób ciężko chorych, które potrzebują zdrowego narządu.
Jakie narządy można przeszczepiać
Jeden dawca może uratować nawet kilka osób, przekazując:
serce
płuca
wątrobę
nerki
trzustka
jelito cienkie.
Jak zostać dawcą narządów?
Jeśli jesteś osobą pełnoletnią, nie musisz nigdzie zgłaszać, że chcesz po śmierci przekazać swoje narządy oczekującym na przeszczep. Natomiast w przypadku osoby małoletniej zgodę na to muszą wyrazić rodzice lub opiekunowie prawni.
Mimo że nie trzeba deklarować zgody na transplantację po śmierci, wiele osób dodatkowo:
rejestruje się w bazach dawców różnych organizacji pozarządowych
nosi bransoletki bądź karty dawcy, potwierdzające ich zgodę.
Jeśli natomiast nie chcesz, by Twoje narządy były przeszczepiane innym, masz prawo do sprzeciwu. Wystarczy, że:
zgłosisz sprzeciw w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów
uzupełnisz oświadczenie w formie pisemnej i prześlesz do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji w Warszawie, Al. Jerozolimskie 87
oświadczysz swoją wolę ustnie w obecności dwóch świadków; świadkowie muszą potwierdzić Twoją deklarację pisemnie.
Formularz zgłoszenia sprzeciwu na oddanie narządów i tkanek po śmierci
Gdzie szukać informacji na temat transplantacji?
Wiedzę o transplantacji upowszechniają niektóre instytucje za pomocą kampanii oraz programów zdrowotnych. Przykładem jest Narodowy Program Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej. Jego główne założenia to:
promowanie transplantologii wśród społeczeństwa
edukacja personelu medycznego
wsparcie szpitali, banków tkanek i komórek oraz medycznych laboratoriów diagnostycznych.
Przeczytaj o Narodowym Programie Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej.
Na rzecz zwiększenia liczby przeszczepów działa też organizacja pozarządowa Fundacja Serce Anielki. Współpracuje ona z NFZ w ramach Forum Organizacji Pacjentów. Fundacja rozpowszechnia zagadnienie transplantacji u dzieci oraz wspiera rodziny czekające na przeszczep, a także te, które utraciły dziecko.
Obejrzyj reportaż o ratowaniu życia dzięki przeszczepieniom narządów od zmarłych dzieci, który powstał z inicjatywy Fundacji Serce Anielki.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. z 2005 r. nr 169, poz. 1411)