Nowo ustanawiane symbole samorządowe z herbem na czele podlegają opiniowaniu przez Ministra właściwego do spraw administracji publicznej, dla którego opinie te wystawia Komisja Heraldyczna. Komisja Heraldyczna czuwa z kolei aby herby samorządowe były zgodne z art. 3 ust. 2 ustawy o odznakach i mundurach. Ustęp ten mówi, że herby samorządowe muszą być zgodne z zasadami heraldyki oraz miejscową tradycją historyczną. Ten pierwszy wymóg oznacza konieczność pozostawania w zgodności ze sztuką heraldyczną, w domyśle także z konkretnymi cechami heraldyki polskiej. Ogólne wytyczne dotyczące tworzenia herbów samorządowych można przeczytać na stronie www MSWiA100. Zgodnie z zaleceniami, jakie przedstawiła w swojej korespondencji Komisja Heraldyczna przy MSWiA101, herb Braniewa powinien opierać się o herb nadany przywilejem króla Augusta III z 18 lipca 1748 roku. Przywilej ten odwołuje się do wcześniejszego przywileju herbowego króla Władysława IV z 22 lutego 1637 roku i stanowi jego modyfikację. Z tego względu wydaje się, że kształt przywileju wcześniejszego jest istotny dla przywileju późniejszego. Niestety nie udało się dotrzeć do oryginalnego aktu nadania herbu z 1748 roku, który miał zawierać szkic herbu. Wszelkie wizualizacje nadanego wówczas herbu pochodzą ze źródeł wtórnych. Źródłem chronologicznie chyba najbliższym przywilejowi są odciski pieczętne wykonane z tłoka sporządzonego na jego podstawie. Ich odciski zachowały się dość licznie na XVIII- wiecznych dokumentach przechowywanych w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie.
Projekt herbu miasta Braniewa opisać można w następujący sposób: W polu srebrnym drzewo laurowe o obciętych korzeniach zielone. Klejnot: trzy kłosy zboża złote w wachlarz, boczne z pojedynczym wywinietym na zewnątrz listkiem, środkowy z dwoma listkami, związane u dołu wstęgą czerwoną zakończoną złotymi frędzlami, poniżej w miejscu związania wychodzące ze wspólnej łodygi z dwoma listkami, wyrastającej bezpośrednio z tarczy herbowej, przechodzącej przez ukazany w perspektywie pierścień złoty. Tarczę podtrzymują z obu stron dwa anioły z krótkimi włosami i skrzydłami złotymi, skórą w barwie cielistej i w tunikach z widocznym rozcięciem, prawy w tunice czerwonej, patrzący do wewnątrz, w zewnętrznej ręce trzymający gałąź laurową zieloną w skos, lewy w tunice błękitnej, patrzący na wprost, w zewnętrznej ręce trzymający gałąź laurową zieloną w słup.
Barwy zastosowane w herbie według różnych autorów mają swoje własne znaczenie symboliczne:
ZŁOTO: delikatność, życzliwość, otucha, wzniosłość, szlachetność, rozum, poważanie, cnota, wielkość, moc, wiara, bogactwo, kierowanie, wiedza, szlachetność, szczodrość, dzielność, waleczność, wytrwałość, wierność, sprawiedliwość, łagodność, miłosierdzie, wzniosłość ducha.
SREBRO: pokora, uczciwość, niewinność, czystość, bogactwo, mądrość, nieskazitelność, radość, przyjaźń, sprawiedliwość, bezstronność, czystość, pogoda, spokój ducha, szlachectwo, prostota ducha, pilność, szczerość.
CZERWIEŃ: odwaga, waleczność, chwała, służba Ojczyźnie, wylanie krwi w walce, zuchwałość, męstwo, moc, natura twórcza, wspaniałomyślność.
BŁĘKIT: piękno, wzniosłość, pochwała, prawość, wierność, stałość, czujność, patriotyzm, zwycięstwo, sława, miłość niebiańska, pobożność, świętość, praworządność, czystość, niewinność, natchnienie, zaufanie, chwała, powab, łagodność, słodycz. Niezależnie od tego znaczenie mają też niektóre kombinacje kolorów. Niebieska ze złotą oznaczają radość
ZIELEŃ: radość, honor, dworskość, wolność, piękność, zdrowie, nadzieja, zwycięstwo, miłość, grzeczność, ogłada, wesołość, zasobność, przyjaźń, szczęście, żywotność, kurtuazja.
Nowy herb Braniewa: